2020 Okul Birinciliği Kontenjanı Olan Üniversiteler Hangileri? 2020 ÖSYM Kılavuzu

Üniversite tercih ve yerleştirme dönemleri, liseden mezun olan öğrencilerin ve velilerinin en heyecanlı günlerindendir. Bu dönemde hem öğrenciler hem de veliler gelen puan ile yapılabilecek en iyi tercihleri araştırır ve olabilecek seçenekler arasından en uygununu seçmeye çalışırlar. Biz de bu dönemin üniversite sınavına giren bir öğrenci için ne kadar önemli olduğunu bildiğimiz için, çoğu kişinin göz ardı ettiği bir noktayı açıklayacağımız bu yazıyı hazırladık. Bu makalede “Okul birincileri için ayrılan kontenjanlar konusundan bahsedecek ve okul birinciliği ne işe yarar?” diye düşünen öğrencilerin ve velilerin akıllarındaki soruları gidereceğiz.

Lise okul birinciliğinin üniversite sınavına etkisi büyüktür. Bir başka deyişle, lisede okul birincisi olmanın üniversite seçiminde avantajları olduğunu da söyleyebiliriz. Lise eğitimini başarılı bir şekilde tamamlayan ve okulunu birinci olarak bitiren öğrenciler, bazı üniversitelerin kimi bölümlerinde açılan okul birincisi kontenjanı sayesinde üniversitenin taban puanından daha düşük puan alsalar dahi arzu ettikleri bölüme girerek eğitim hayatlarına devam edebilirler. Okul 1.si kontenjanı başvurusu yapmaya hak kazanamayan öğrenciler ise diğer adaylar gibi normal yerleştirme prosedürü kapsamında değerlendirilirler. Gördüğünüz gibi okul 1.liği kontenjanı ile okulunu ilk sırada bitiren bir öğrenci puanı yetmese bile istediği okula girme şansı yakalayabilir. Bu nedenle okul 1. kontenjanları oldukça önemlidir. Şimdi gelin; “Okul birincisi kontenjanı nedir? Okul birinciliği kontenjanı olan üniversiteler 2020 yılı için hangi kurumlar olarak belirlenmiştir?” sorularının yanıtlarını detaylı bir şekilde inceleyelim.

Okul Birinciliği Kontenjanı Nedir?

Üniversite tercih ve yerleştirme işlemlerinde lisedeki eğitim hayatını okul birincisi olarak tamamlayan aday öğrencilere yönelik yapılan uygulamaya okul birinciliği kontenjanı adı verilir. Birincilik kontenjanı olan üniversiteler toplam kontenjanlarının bir miktarını okul birincilerine ayırır. Dolayısıyla okul birincisi olan üniversite adayları doğru bir tercih yapmaları halinde bu kontenjandan yararlanarak istedikleri okula girebilirler.

Okul Birinciliği Kontenjanı Nasıl Kullanılır?

ÖSYM okul birinciliği kontenjanı için birtakım kurallar belirlemiştir. YKS okul birinciliği kontenjanı ile tercih yapacak öğrencilerin bu kurallar doğrultusunda hareket etmesi gerekir. Aksi halde lise birincilerine kontenjan açan üniversitelere başvursalar bile kabul edilmeyebilirler.

Öğrencilerin YKS okul birincisi kontenjanı hakkından yararlanabilmeleri için söz konusu üniversite ve bölümü tercih listelerinin en üst kısmına yazması gerekir. Daha sonra üniversitelerin okul birinciliği kontenjanları için başvuru yapan okul birincisi adaylar ile kontenjan sayısı arasındaki ilişki gözetilerek bir sıralama yapılır ve sıralamada üst sırada yer alan adaylar okula girmeye hak kazanırlar.

Bir örnek vermek gerekirse; İstanbul Üniversitesi X bölümünün toplamda 150 kontenjana sahip olduğunu düşünelim ve bu bölümün okul birincilerine üç kişilik kontenjan ayırdığını varsayalım. Dolayısıyla üçten fazla okul birincisi bu bölüme başvuru yaptığında farklı bir kriterin devreye girmesi gerekir ki, aday öğrencilerin yerleştirilmesi esnasında bir haksızlık söz konusu olmasın.

İşte böyle bir durumda okul birincisi kontenjanı olan üniversiteler değerlendirme yaparken öğrencilerin aldıkları puanlar göz önünde bulundurulur. Yani üç kişilik kontenjana on kişi başvurduysa, YKS’den en yüksek puan alan üç kişi bölüme girmeye hak kazanır. Bu bölüme okul birincisi kontenjanından yerleşemeyen diğer aday öğrenciler ise diğer öğrenciler gibi genel yerleştirme prosedürüne tabi olarak değerlendirilirler.

Bir öğrencinin okul birinciliği kontenjanından istediği bölüme girememesi, genel kontenjandan da o bölüme giremeyeceği anlamına gelmez. Eğer öğrencinin genel sıralaması ve başarı puanı o bölüme girmeye yetecek seviyedeyse, okul birinciliği kontenjanından girmeye hak kazanamasa bile genel yerleştirme sonrasında o bölümü kazanması mümkündür.

Okul Birinciliği Kontenjanı Kalktı mı?

Her yıl gündeme gelen konulardan biri de okul birinciliği kontenjan uygulamasının devam edip etmediğidir. Şöyle söyleyelim; okul birinciliği kontenjanı hukuk, mühendislik, öğretmenlik gibi tüm üniversite bölümlerinde hala uygulanıyor. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından uygulanan birincilik kontenjanı, okul birincilerinin doğru tercih yapmaları halinde daha avantajlı bir konumda bulunmalarına destek oluyor. Elbette her okul her yıl okul birinciliğine fazla kontenjan açmayabiliyor. Okul birinciliği kontenjanı tıp gibi zorlu alanlar için her zaman uygun görülmeyebiliyor. Fakat bu uygulamanın kalktığı anlamına gelmiyor.

Lise Okul Birinciliği Avantajları Nelerdir?

Lise eğitimini okul birincisi olarak tamamlayan öğrenciler, okullarından daha yüksek başarı puanı almanın yanı sıra okul birinciliği kontenjanı sayesinde arzu ettikleri bölümlere daha kolay girebilirler. Bölümlere yönelik arz talep ilişkisinin doğru bir şekilde belirlenmesi ve başarılı bir tercih yapılması halinde okul birincisi olan bir öğrenci, üniversite sınavından arzu ettiği yüksek puanı alamasa bile hayalindeki bölüme girerek eğitim hayatına devam edebilir.

Fakat her üniversitenin her bölümü okul birincisi kontenjanı açmayabilir. Burada okul birinciliği için kontenjan açılmasına dair bir şart, zorunluluk ya da yasal düzenleme bulunmaz. Konu üniversite yönetimlerinin inisiyatifi altındadır.

Lise okul birinciliği kontenjan durumu dışında da birtakım avantajlar sunar. Öğrenci, okul birinciliği kontenjanı sayesinde bir bölüme yerleşemese bile okul birincisi olan öğrencinin aldığı tam başarı puanı tercih ve yerleştirme işlemlerinde önemli bir avantaj elde etmesine olanak sağlar. Okul birincisi olan bir öğrenci en yüksek başarı puanını alacağı için okul birinciliğinin sıralamaya etkisi büyüktür diyebiliriz. Lise birincisi olan bir öğrenci, okul birinciliği kontenjanına girmeye hak kazanıp avantaj elde ettiği gibi normal kontenjanlarda da tam başarı puanı aldığı için sıralamasını daha iyi seviyeye çekerek avantaj sahibi olarak tercih yapar.

Lise Birincilerine Ek Puan Veriliyor mu?

Öğrenciler ve veliler arasında YKS okul birinciliği ek puan getiriyor gibi bir yanılgı var. Ama okul birincilerine ek puan 2020 ÖSYM kılavuzu içinde de yer almıyor. Yani okul birinciliği kaç puan getirir, ek puan getirir mi diye düşünüyorsanız yanlış bilgilendirilmişsiniz demektir.

Okul birincilerinin puanı da tıpkı normal öğrenciler gibi orta öğretim başarı puanı üzerinden hesaplanır. Yani “Okul birincisine kaç puan gelir?” sorusunun yanıtı, lise eğitimi boyunca alınan tüm notlara bağlıdır bağlıdır. Elbette okul birincisi okulun en yüksek diploma notuna sahip kişi olduğu için okuldan gelen puanı da yüksektir. Bu da okul birinciliğine ek puan yanılgısına sebep olan bir durumdur.

Okul Birincisi Olduğumu Nasıl Öğrenebilirim? Okul Birinciliği Nerede Yazıyor?

Okul birinciliği bilgisi her yıl okullar tarafından ÖSYM’ye iletilir. Yani bu konuda karar okul yönetiminden çıkar. Yönetimde diploma notu en yüksek öğrenciyi okul birincisi olarak belirler. Yani okuldaki sıralamanızı idareyle görüşerek öğrenebilirsiniz.

Okul Birinciliği İçin Ayrılan Kontenjanlar Nasıl Öğrenilir?

Üniversite okul birinciliği kontenjanları her tercih ve yerleştirme döneminde değişir. Dolayısıyla bu konudaki en kapsamlı bilgiyi Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı’nın resmi web sitesinde tercih dönemlerinde yayımlanan “Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu” adlı dosyayı inceleyerek öğrenebilirsiniz. Bu kılavuza ulaşmanızı sağlayacak linki bölüm sonunda bulabilirsiniz.

Yukarıda da belirtildiği gibi kimi okulların hiç okul birincisi kontenjanı olmazken kimi üniversitelerin ise diğer okullara kıyasla daha fazla okul birincisi kontenjanı olabilir. Bu konu hakkında bilgi almanın bir diğer yolu ise üniversitelerin tercih günlerine katılıp yetkililerden bilgi almak ya da çağrı merkezlerini arayıp konu hakkında ilgili personel ile iletişime geçmektir.

Tüm bunlara ek olarak okul birinciliği kontenjanı 2020 verileri için ÖSYM’nin yayımladığı kılavuzun esas olduğu ve bu kılavuzdaki bilgilerin kesinlikle doğru olduğunu göz önüne alarak tercih yapmanız faydanıza olacaktır. Okul birinciliği kontenjanı 2020 ÖSYM kılavuzu yayımlandıktan sonra bu kılavuzu detaylı bir şekilde inceleyip, hangi üniversitenin hangi fakültesinde ve bölümünde kontenjan olduğunu öğrenip bir tercih uzmanına ya da rehber öğretmene danışarak üniversite tercihiniz ile ilgili en doğru kararı alabilirsiniz.

2020 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nu incelemek için TIKLAYINIZ!

Özel Üniversitelerde Okul Birinciliği Kontenjanı Var Mı?

Tercih yaparken farklı okullar yazmak isteyen okul birincilerinin akıllarındaki sorulardan biri de, “Özel okullarda okul birinciliği var mı?”dır. Maalesef bu konuda kesin bir yargı yok. Yani özel üniversiteler kontenjan açar ya da açmaz diyemeyiz. Bir önceki bölüm de de bahsedildiği gibi okul birinciliği kontenjanı her yıl değişir. Bu nedenle yapılacak en iyi şey, ÖSYM tarafından yayınlanan kılavuzu inceleyerek özel okulların kontenjanlarına bakmak olacaktır.

Okul Birinciliği Kaç Yıl Geçerli?

Bir öğrenci okul birincisi olmasına rağmen tercih sonucunda arzu ettiği bölüme yerleşemezse ve başka bir bölüme gitmek yerine arzu ettiği bölüme yerleşmek için bir yıl daha beklemek isterse; okul birinciliği avantajı gelecek yıl geçerli olmaz. Bu öğrenci normal başarı puanı ile gelecek sene tercih ve yerleştirme işlemlerine katılabilir. Yani okul birinciliği yalnızca mezun olunan yıl için geçerlidir.

2020-2021 Yılı Devamsızlık Hakkı Ne Kadar?

ÖSYM Aday İşlemleri Nasıl Yapılır?

Bir önceki yazımız olan KPSS'de Hiç Matematik Yapmadan Sınav Kazanılabilir Mi ? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.