Astronot Olmak İstiyorum! Hangi Üniversiteye Gitmeliyim? Şartları Neler?

Uzun yıllardır yapılan sayısız araştırmaya rağmen belli veriler elde edilse bile uzay, büyük gizemler ve bilinmezler barındırmayı sürdürüyor. İnsanlı uzay araştırmalarını gerçekleştiren astronotluk, hem bu bilinmezliğin keşfinde oynadıkları rol, hem de çeşitli bilim kurgu filmlerinde başlarına gelen gerçek üstü olaylar nedeniyle pek çok gence cazip geliyor. Astronot kelimesi köken olarak Antik Yunan’da “yıldız” anlamına gelen “astro” ve “denizci, gemici” anlamına gelen “naútēs” kelimelerinin birleşiminden oluşur. Kabaca bir çeviriyle yıldız gemicileri olarak tercüme edebileceğimiz astronotluğa, ülkemizde de pek çok kişinin ilgisi ve merakı vardır. Peki astronot olmak için hangi okulları okumak gerekir? Astronot olma kriterleri ve şartları nelerdir?

Astronotluk Eğitimi Veren Okullar Hangileridir?

Mezun olduğunuzda “astronot adayı” olarak nitelendirilebileceğiniz bir üniversite bölümü bulunmuyor. Üniversitelerin bu kavrama en yakın bölümü Astronomi ve Uzay Bölümleri olarak dikkat çekse de fizik, mühendislik, matematik, biyoloji, kimya, bilgi teknolojileri bölümlerinden mezun olanlar da astronot olabilir. Ancak astronot olabilmeniz için belli bir fizik bilgisine sahip olmanız gerekse de genel olarak diplomanızın bir bağlayıcılığının olmadığını söylemek mümkün. Özellikle nitelikleri bakımından pek çok üniversiteyi sollayan çevrimiçi eğitimlerle alabileceğiniz sertifikalar bu bağımlılığı iyiden iyiye ortadan kaldırıyor. NASA JPL’de çalışmakta olan Türk astrofizikçi Umut Yıldız’ın twitterdan kendisine yöneltilen “Astronot olmak için astronomi ve uzay bilimleri bölümü mü avantajlı, yoksa fizik bölümü mü?” sorusuna verdiği “Henüz hiç astronotumuz yok. İlk kim astronot olursa artık onun bitirdiği bölüme bakacağız.” yanıtı, astronotluğun bölümle ilgili çok bir bağlantısı olmadığını göstermekle birlikte oldukça manidar. Bu bağlamda Türkiye’de astronot olmak için hangi ünverisiteye gidilir sorusu da anlamını yitiriyor.

Astronot Olabilmek İçin Aranan Özellikler Nelerdir?

Bir gecede astronot olmak mümkün değildir. Yalnızca adaylık kriterlerine uygun olmak için bile yıllarca süren eğitimlerden geçmek ve pek çok farklı alanda tecrübe sahibi olmak gerekir. Astronot olabilmek için üniversite mezunu olmak yetmiyor. Başvuru yapabilmek için lisans diploması yeterli olsa da pek çok aday lisanüstü eğitim de alarak adaylık başvurusu yaptığından lisansüstü eğitim almanız size artı puan kazandıracaktır. Astronot olma kriterleri, uzay kuruluşuna göre farklılık göstermekle birlikte astronot adaylarında aranan özellikle genellikle;

• Ağırlıksız ortam ve ani basınç değişimleri gibi faktörlere dayanıklılık,
• Kendi mesleğinde en az üç yıllık tecrübe,
• 20/20 oranında görüş keskinliği (belli bir büyüklükteki nesnenin 6 metre civarında bir uzaklıktan tam olarak görülebilmesi),
• Oturur pozisyonda tansiyon değerinin 140/90 mmHg değerinden fazla olmaması
• Boyun en az 160, en fazla 190 santim olması olarak sıralanabilir.

NASA ayrıca adaylarında en az 1000 saat kaptan pilotluk tecrübesi de arıyor. Astronot olmak için hangi dil gerektiği sorusuna verilecek cevap çalışacağınız uzay üssüne göre farklılık gösterse de en yaygın olarak iyi derecede İngilizce ve Rusça bilinmesi tercih ediliyor.

Astronotluk için genel olarak asker kökenlilerin tercih edildiği düşünülse de bu yanlış bir bilgidir. Herhangi bir askeri geçmişe sahip olmayan pek çok sivil kökenli astronot bulunuyor. Başvuru gerçekleştiren adayların takım çalışmasına yatkınlığı, karar alabilme kabiliyetleri ve belli konularda esneklik gösterip gösteremedikleri de değerlendirmeye alınıyor. Astronot olmak için istenen koşulları sağlayan herkes başvuru yapabilir. Bu başvurunun kabul edilmesi halinde astronot adayları çeşitli fiziksel ve psikolojik testlerin uygulanmasının ardından mülakata alınıyor. Mülakatta da başarı gösteren adayların başarılı bir astronot olabilmeleri için yoğun bir eğitim süreci başlıyor.

Astronot Adaylarına Eğitimleri Sırasında Neler Öğretilir?

Mülakatı geçen adaylar için asıl süreç eğitim evresinde başlıyor. NASA’da astronotların eğitimi iki yıl sürerken Avrupa Uzay Ajansının (ESA) eğitim süresi 40 aylık bir zaman dilimini kapsıyor. ESA’nın temel eğitim süreci yaklaşık 16 ay sürüyor ve bu süreçte adaylara;

• Aerodinamik,
• Ağırlıksız ortam davranışları,
• Uzay istasyonunda yer alan sistemler ve bu sistemlerin kullanımı,
• Robot uygulamaları gibi konularda oldukça kapsamlı bir eğitim veriliyor.

Yeryüzünden 400 kilometre yükseklikte yer alan Uluslararası Uzay Üssü’ne gidecek olan adaylara muhtelif maddelerin yerçekimsiz ortamda verdiği tepkiler de öğretiliyor. Ayrıca adayların uzmanlık alanları dışında bilgi sahibi olmaları gerektiğinden, dahil olacakları araştırmaların alanı dahilinde de çeşitli bilimsel eğitimler veriliyor. Uzay koşulları yeryüzünden çok farklı olduğundan astronot adayları beslenmeyle ilgili de bilgilendiriliyor. Ayrıca adaylar;

• Manevra,
• Ekipmanların bakım ve onarımı,
• Atık yönetimi,
• Kostümle hareket,
• İcatların kullanımı ve kontrolü gibi çeşitli konularda da yoğun bir eğitime tabi tutuluyorlar.

Bu yoğun ve yorucu eğitimi tamamlamayı başaran adaylar artık kostümlerine giyip uzaya gitmek için hazır hale geliyorlar. Ancak eğitimi tamamlayan adaylar hemen uzaya gönderilmiyor. Örneğin NASA’da eğitimi başarıyla tamamlayan astronotlar Görev Odası’nda “CapCom” olarak iki yıl boyunca görev alıyor ve bu süre zarfında simülasyon eğitimlerini sürdürerek daha tecrübeli hale gelmeleri sağlanıyor.

Astronot Başvurusu Nereye Yapılır?

Astronotluk başvurusu yapabilmek için önce hangi uzay üssünde çalışmak istediğinize karar vermelisiniz. Uzay araştırmalarının daha çok Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya tarafından yapıldığı düşünülse de Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Kanada Uzay Ajansı (CSA), Japonya Uzay Araştırmaları Ajansı (JAXA) gibi pek çok farklı ülkeye ait uzay istasyonu bulunuyor.

Avrupa Uzay Ajansı’na başvuru yapmak için TIKLAYINIZ!

Kanada Uzay Ajansı’nda Kanada vatandaşlarına öncelik tanınsa da Kanada’da yaşayan diğer milletlerden kişiler de gerekli kriterlere sahipse başvuru yapabiliyor.

Bunun için, TIKLAYINIZ!  Kanada Uzay Ajansı’na başvurularda İngilizce’nin yanı sıra Fransızca biliyor olmanızın da değerlendirilme sürecinize artı değer katacağını belirtelim.

Amerika Birleşik Devletleri’nde dört yıl üst üste “çalışılabilecek en güzel yer” olarak seçilen NASA’da astronot olmayı düşünüyorsanız TIKLAYINIZ! Yeni adayların alımı başladığında başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz.

Japonya Uzay Araştırmaları Ajansı, yalnızca Japon astronot adaylarını tercih ettiğinden bu ajansa başvuru yapmanız mümkün değil ancak ajansla ilgili gelişmeleri ve astronot alım kriterlerini görebilmek için TIKLAYINIZ!

Astronot olabilmek için tüm ajansların aradığı temel kriterin çalışma azmi olduğunu unutmayın. Yalnızca başvuru kriterlerini sağlayabilmenin yıllar sürebildiği astronotlukta eğer vazgeçmeden özveriyle çalışmayı sürdürürseniz ülkemizin gururu olarak milyonların göğsünü kabartabilirsiniz.

Bir önceki yazımız olan Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Mezunları Nerelerde Çalışabilir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.