Teknolojik gelişmeler, resmi işlemleri bilgisayar üzerinden ve hatta mobil olarak gerçekleştirmeye imkan sunan birçok yeniliği de beraberinde getirdi. Bunlardan biri olarak oluşturulan ESBİS (Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi), 81 ilin Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları üyeleri için web tabanlı bir uygulama olarak 2005 yılında faaliyete girdi. Bu bilgi sistemi, üyelerin kayıtlı oldukları odalara ait kayıt sorgulama işlemleri ile esnaf sicil numarası ve hazirun listesi sorgulama gibi tüm işlemleri tek bir adresten yapmalarına olanak sağlıyor.

ESBİS Nedir?

Bilindiği gibi Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’na bağlı olarak belli prosedürleri yerine getirmekle yükümlüdürler. ESBİS (Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi); bu kanuna tabi olan esnaf ve sanatkarların hem sicil ve kayıtlı oldukları meslek odası işlemleri hem de esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarının (oda, birlik, federasyon ve konfederasyon olmak üzere) bütün iş ve işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştirmelerine olanak sağlayan bir bilgi sistemidir. 2005 yılında ilk kez faaliyetlerine başlayan ESBİS (Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi) öncelikle;

• 13 Esnaf ve Sanatkar Meslek Federasyonu
• 81 Esnaf ve Sanatkarlar Odalar Birliği ( ESOB)
• 81 Esnaf ve Sanatkar Sicil Müdürlüğü
• 3110 Esnaf ve Sanatkarlar Odası ( ESO)
• 61 Birlik Şubesinde hizmete sunulurken 2012 yılında yenilenen sistemin kapsamı genişletilip erişim hızı artırılarak bugün kullanılan haline getirilmiştir.

Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi (ESBİS)’nin kurulmasındaki en temel amaç gerek konfederasyona ait iş ve işlemlerde gerekse esnaf ve sanatkarların iş ve işlemlerinde harcanan vaktin azaltılması ve prosedürlerin evraklarla yapılmasından doğan maliyetin azaltılması olarak ifade edilebilir. Bunun yanında bu sistemle beraber üyelerin mensup oldukları odaların tüm genel amaçlarına ulaşmayı teknik donanım ve alt yapı sağlayarak destekleyen bu sistemin amaçları aşağıda yer alıyor:

• Mesleki ve teknik ihtiyaçlarını karşılamak
• Tüm mesleki iş ve işlemlerini kapsayan faaliyetlerini kolaylaştırmak
• Mesleklerinin genel menfaatlerine uygun üyeler yetiştirmek için gerekli eğitimlere ulaşmalarını kolaylaştırmak
• Meslek mensuplarının birbirleriyle ve mensup oldukları odalar ile birlikler arasındaki erişim sorunlarını ortadan kaldırmak
• Meslek mensuplarına sisteme şeffaf erişebilmeleri için gerekli teknik alt yapı ve donanımı sağlayarak halk ile olan ilişkilerini güven temelli kurmalarına katkı sunmak

ESBİS ile İşlem Yapabilen Esnaf ve Sanatkar Olma Şartları

Aşağıdaki şartları taşıyan kişiler, esnaf ve sanatkar sayılır ve bu kişilerin önce esnaf ve sanatkar siciline kayıtları düşülür. Böylelikle da ilgili meslek kollarına ait odalara kayıtları yapılabilir. Tüm bu sürecin ardından da ESBİS ( Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi)’ni kullanmaya hak kazanırlar.

• Üye olan esnaf veya sanatkarın ekonomik faaliyetini sermayesi ile beraber bedensel çalışmasına dayandırmış olması gerekir.
• Üye olan esnaf veya sanatkarın kazancının tacir ya da sanayici niteliğini taşımayan bir miktara denk gelmesi gerekir.
• Üye olan esnaf veya sanatkarın basit usul vergilendirme esaslarına göre vergi ödeme şartlarını sağlaması gerekir.
• Üye olan esnaf veya sanatkarın işletme hesabına göre deftere tabi olması gerekir.
• Üye olan esnaf veya sanatkar vergiden muaf tutulmuş ise; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 177’nci maddesinde yer alan nakdi limiti aşmaması gerekir.

Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemine Nasıl Kayıt Olunur?

Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi’ne kayıt olmak ve ESBİS uygulamasından faydalanmak isteyen kişilerin öncelikle 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamındaki bir mesleğe mensup olmaları gerekir. Belli bir esnaf ve sanatkar kaydı olan kişilerin esnaf ve sanatkarlar bilgi sistemine kayıt yaptırmak için öncelikle bir e-Devlet şifresi edinmeleri gerekiyor. PTT (Posta Telgraf Genel Müdürlüğü)’nden alınan bu şifreyle https://www.turkiye.gov.tr/ adresine giriş yaptıktan sonra arama ekranına Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi yazılması yeterli. Buradan ilgili sayfaya yönlendirildikten sonra ESBİS sistemi ile TESK ( Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu) bünyesindeki tüm üyeler, yönlendirildikleri sayfa üzerinden işlemlerini yapabilirler.

ESBİS Kaydı Bulunan Üyelerin Sistem Üzerinden Yapabilecekleri İşlemler

• Ticari faaliyetlere başlayan esnaf ve sanatkarların ticarete başlamaları ile ilgili tescil işlemleri (İş yeri kaydı işlenirken meydana gelen evrak karmaşası ve zaman israfının önüne bu sistem sayesinde geçilmiş oldu.)
• Esnaf ve sanatkarların durumlarında herhangi bir değişiklik olması halinde, söz konusun değişikliklerin tadil işlemleri
• Ticari faaliyetlerini sonlandıran esnaf ve sanatkarların ticari faaliyete son verme işlemi olan terkin işlemleri
• Ticari faaliyette bulunan esnaf ve sanatkarların hem kendilerine ait esnaf sicil kaydı sorgulama (sicil no sorgulama) hem de bağlı oldukları kuruluşlara ait (oda, birlik, federasyon ve konfederasyon) genel kurul toplantılarına katılan üyelerin imzaladıkları liste olan ”Hazırda Bulunanlar Listesi”ni içeren ESBİS hazirun sorgulama gibi işlemleri
• Ticari faaliyette bulunan esnaf ve sanatkarların ulaşmak istedikleri tüm istatistiksel verilere erişim işlemleri
• Ticari faaliyette bulunan esnaf ve sanatkarların var olan borçlarının sistemden online takip işlemleri
• Ticari faaliyette bulunan esnaf ve sanatkarların ticari sicilleriyle ilgili yaptıkları tüm ücretli ve ücretsiz işlemler (En sık kullanılan işlemlerden biri olan esnaf sicil no sorgulama işlemi de uygulama üzerinden kolaylıkla yapılıyor.)
• Ticari faaliyette bulunan esnaf ve sanatkarların Ticaret Sicili Gazetesi’ne internet üzerinden ulaşabilme işlemi
• Ticari faaliyette bulunan esnaf ve sanatkara ait nüfus ( kimlik bilgilerinde meydana gelen ad ya da soyad değişiklikleri), ikametgah (adres değişiklikleri) bilgileri, vergi bilgilerine ait tüm işlemler
• 491 meslek grubunun dışında kalan mesleklerin ve şoförlük mesleğinin güncellenmesi

Sistem Üzerinden Yapılan Ücretli ve Ücretsiz İşlemler Listesi

ESBİS (Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi) üzerinden yapılan işlemleri, ücretli ve ücretsiz işlemler olmak üzere ayırmak mümkündür. Herhangi bir esnaf ya da sanatkar odasına, birliğine, federasyonuna bağlıysanız yapabileceğiniz ücretsiz işlemler şunlardır:

• İş yeri sınıf değişiklikleri
• İş yeri unvan değişiklikleri
• İş yerine ait telefon, fax ya da internet adresi gibi iletişim bilgileri değişiklikleri
• İş yeri sahibine ait ikametgah bilgilerinde meydana gelen değişiklikler (taşınma gibi sebeplerle adres değişikliği)
• İş yeri ile ilgili kayıttan silme-sildirme işlemleri (Terkin işlemleri olarak geçer.)
• Kanunlarla belirlenen 491 meslek dışında kalan meslekler ile şoförlük mesleğinin güncellenmesi işlemleri (Ticaret Sicili Gazetesi’nde de ücretsiz olarak yayımlanır.)

Yukarıda sayılan ücretsiz işlemlerin yanı sıra ESBİS (Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi) üzerinden yapabileceğiniz bazı ücretli işlemler de mevcuttur. Bu ücretli işlemlerin tahsil edilmesi ile ilgili detaylar 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu ile belirlenmekle birlikte, sistem üzerinden yapabileceğiniz ücretli işlemler şunlardır:

• İş yeri ile ilgili tescil işlemleri (iş yeri kaydının yapılması)
• İş yerine bağlı olarak açılacak yeni şube ya da şubeler ekleme işlemleri
• İş yerine bağlı olan faal şube ya da şubeleri sildirme işlemleri
• İş yeri sahibinin soyadı değişikliği işlemleri

ESBİS Girişi Nasıl Yapılır?

Sayılan tüm bu işlemler, artık esnaf ve sanatkarların ellerini uzatabilecekleri kadar yakın mesafede yer alıyor. Yalnız tüm bu işlemleri gerçekleştirmek için esnaf ve sanatkarların ESBİS (Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi)’e giriş yapması gerekiyor. Adım adım ESBİS giriş işlemleri aşağıdaki gibi yapılır.

Birinci adım: Sisteme giriş yapmak isteyen kişinin öncelikle e- Devlet uygulamasına giriş yapabilmesini sağlayacak bir şifresi olması gerekiyor. Aşağıda görünen ekrandan e – Devlet uygulamasına, Türkiye Cumhuriyeti kimlik no ve şifre girilerek uygulamaya giriş yapılır. Bunun yanı sıra giriş seçenekleri sekmesine tıklayarak farklı bir giriş seçeneği tercih etmek de mümkün. Bu seçenekler arasında e-imza, mobil imza, T.C. kimlik kartı, internet bankacılığı gibi yöntemler yer alıyor.

İkinci adım: Uygulamaya giriş yaptıktan sonra karşınıza aşağıdaki arama ekranı gelir.

Üçüncü adım: Arama ekranına aşağıda gördüğünüz gibi ”ESBİS” yazmanız yeterli olur ve sistem size seçenek olarak Esnaf ve Sanatkarlar Birliği Bilgi Sistemi’ni gösterir.

Dördüncü adım: Ticaret Bakanlığına bağlı Esnaf ve Sanatkarlar Bilgi Sistemi seçeneğini seçtikten sonra uygulama ile ilgili bilgi veren aşağıdaki ekran karşınıza çıkar. Çıkan bilgi ekranının altındaki ” uygulamaya git ”butonunu tıkladığınızda da ilgili sayfaya e-Devlet üzerinden yönlendirilmiş olursunuz.

Beşinci adım: Eğer sicil kaydınız varsa ya da bağlı olduğunuz esnaf ya da sanatkarlar odasına kayıtlı üye iseniz sistem üzerinden yapılabilecek tüm işlemler için bir giriş ekranı karşınıza çıkar. Yapacağınız işlem neyse onu seçip işleminizi gerçekleştirebilirsiniz. Şayet sicil kaydınız yoksa aşağıdaki gibi bir uyarı ekranı çıkacaktır.

ESBİS sistemine kayıtlı esnaflar için kayıt türüne göre değişen kredi hesaplaması: Esnaf Kefalet Kredisi Hesaplaması Nasıl Yapılır? Ne Kadar Faiz Ödenir?

Bir önceki yazımız olan 2020 Güncel Pasaport Harçları - Ücretleri Ne Kadar? Öğrenci Pasaportu başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.