Nasıl Büyükelçi Olunur? 2020 Maaşları Ne Kadar? Kimler Olabilir?

Eski dönemlerden günümüze kadar önemi hayli büyük olan büyükelçi, bir diğer adıyla “diplomat”, bir ülkeyi başka bir ülkede en üst düzeyde temsil eden kişidir. Türkiye’de başkent Ankara’da 124 ülkenin büyükelçisi bulunmaktadır. Bu ülkelerden bazıları: Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Bulgaristan, Endonezya, Hindistan, Rusya, Çin, Çek Cumhuriyeti, Norveç, Polonya, Hollanda, Gürcistan, Estonya, Pakistan, Yunanistan, Yeni Zelanda’dır.

Diplomat Kimdir?

Dış politikayla uğraşan ve ülkesini yurtdışında temsil etmekle görevlendirilmiş kişilerdir. Türkiye’de diplomatlara “dış işleri meslek memuru” da denilir. Geçmişe kıyasla daha fazla sorumluluk gerektiren diplomatlık, Dışişleri Bakanlığının yönetici kadrosunda yer alan bir meslektir. Diplomatlar ülkesi ile görevli bulundukları ülkeler arasında siyasi ve askeri konuların yanında bilim, kültür-sanat gibi sosyal konularda da çalışmalar yapmaktadırlar.

Büyükelçi Ne İş Yapar?

•  Görevli olarak bulunduğu ülke ile vatandaşı olduğu ülke arasındaki ilişkilerin sakin kalmasını sağlar.
•  Görev yaptığı ülkedeki ekonomik ve politik gelişmeleri kendi ülkesine bildirir.
•  Kendi ülkesi ile görev yaptığı ülke arasındaki bağların güçlenmesi için faaliyetler yürütür.
•  Bulunduğu büyükelçilik kurumundaki yönetim faaliyetlerini yürütür.

Diplomat Nasıl Olunur?

Diplomat olmak için gerekli bazı şartlar vardır. Bunlar:

• Üniversitede gerekli eğitimi almak. (Türkiye’de dışişleri meslek memurluğu bölümü ya da fakültesi yoktur. Diplomat olmak için üniversitelerin Siyasal Bilimler, İktisat, Uluslararası İlişkiler, Kamu Yönetimi, Siyaset Bilimi, İşletme, Maliye, Ekonomi ve Hukuk bölümlerinin birinden mezun olmak gerekir.)
• Dışişleri bakanlığının açtığı kadroya başvurmak.
• Düzenlenen sınavlarda başarılı olmak. (Bu sınavlar Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenir.)

Dışişleri Bakanlığı Sınavı

Dışişleri Bakanlığı sınavı yazılı ve sözlü olmak üzere 2 aşamada gerçekleşmektedir.

Yazılı sınav dört bölümden oluşur. Bunlar; Türkçe kompozisyon, yabancı dilde kompozisyon, Türkçeden yabancı dile çeviri ve yabancı dilden Türkçeye çeviri. Bu sınavların her bir bölümünden 100 üzerinden en az 70 puan almak gerekir. Yazılı sınavda Türkçe kompozisyon dışındaki dil sınavlarına aday İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinden hangisi ile girmek isterse o dilde girebilir. Ancak bakanlık çalışmalarında resmî dil İngilizce olduğu için sadece Fransızca ya da Almanca bilen adayların meslek memuru olması mümkün değildir. Ayrıca Almanca ve Fransızcadan sınava giren adayların bir de İngilizce sınavına girmeleri gerekir. Girdikleri İngilizce sınavında da geçer not 60’tır.

Yazılı dil sınavından başarılı olan adayların ek puan almak için ikinci ve üçüncü dil sınavına girmeleri gerekir. Bu sınavlar, ÖSYM tarafından yapılan YDS ya da uluslararası eşdeğer başka sınavlardır. Yazılı sınavların sonuçları bakanlığın sitesinden bildirilmektedir. Aynı zamanda sözlü sınava girmeye hak kazanan adaylar mail yoluyla bilgilendirilir.

Geçmiş yıllarda yapılmış Büyükelçilik Sınavı Yazılı Soruları İçin: TIKLAYINIZ!

Yazılı sınavdan başarılı olan adaylar sözlü sınava girmeye hak kazanırlar. Sözlü sınavda; alan bilgisi, muhakeme, kavrayış, temsil görevine ilişkin nitelik ve yeterlilik, genel kültür, Türkçe ve yabancı dilde ifade yeteneği ve genel davranış-tepkiler değerlendirilir.

Sınav Ankara’da yapılır. Sözlü sınavdan da 100 üzerinden en az 70 puan almak gerekir. Sınavda başarılı olan adaylar bakanlığın internet sitesini kontrol ederek atanmaya hak kazanıp kazanmadıklarını öğrenebilirler.

Dışişleri Bakanlığı Sınavı Başvuru Şartları şöyledir:

• Büyükelçi olmak için gerekenlerin başında 657 sayılı devlet memurluğu kanunun 48. maddesinde de belirtildiği gibi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak gerekir
• 35 yaşını doldurmamış olmak
• Büyükelçi olmak için gereken üniversite bölümlerinden birinden mezun olmak
• Kamu haklarından yasaklı olmamak
• Yüz kızartıcı suçlardan ötürü hapse girmemiş olmak
• Her türlü iklim koşulunda çalışabilmeye uygun sağlık koşullarına sahip olmak ve bunu sağlık raporu ile onaylatmak
• Erkekler için askerliğini yapmış olmak veya yapmış sayılmak
• ÖSYM tarafından yapılan yabancı dil sınavından geçerli puan almak (Bu diller: İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca ve Çincedir.)

Kimler Büyükelçi Olabilir?

Büyükelçi olmak için tüm sınavlarda başarılı olduktan sonra kişisel özellikler dikkate alınır. Buna göre:

• Üstün akademik yeteneğe sahip olanlar
• En küçük ayrıntıları dahi farkedebilecek kadar dikkatli olanlar
• Sosyal bilimler alanında başarılı olanlar
• Başkaları üzerinde etkileyici güce sahip olanlar
• Düşüncelerini aktarma konusunda ve kendini ifade etme konusunda başarılı olanlar
• İyi iletişim kurabilenler
• Yenilikçi olanlar
• Sabırlı olanlar
• Farklı koşullarda çalışmaya kolayca uyum sağlayabilenler
• Sorumluluklarının farkında olup, sır saklayabilenler
• Bedensel sorunu olmayanlar ve
• İyi derecede yabancı dil bilenler büyükelçi olmak için uygun kişilerdir.

Büyükelçi Nasıl Atanır?

Diplomat olmak isteyen adaylar önce temel eğitime, daha sonra kapsamlı olarak yapılan hazırlayıcı eğitime ve staja tabi tutulurlar. Tüm bu eğitim ve staj süresi iki yıldır.

Diplomatlıkta kariyer ilerlemesi ateşelikten başlar. Ateşelik görevinden sonra üçer sene arayla, 3. katip ve 2. katip olarak çalışırlar. İkinci katiplere “muavin konsoloslar” da denilir.

Katiplik sürecinden sonra bir sınav daha yapılır. Bu sınavda başarılı olan adaylar “baş katip” ünvanını kazanırlar. Baş katipler “konsolos yeterlik sınavı”na kabul edilirler. Konsolos yeterlilik sınavını kazananlar, konsolosluk dönemindeki başarı durumlarına göre “şube müdürü” veya “daire başkanvekili” ya da “daire başkanı” olabilirler. Bu süreçte başkonsoloslukta “elçi” sıfatı ile görevlendirilirler.

Başkonsoloslar daha sonra durumlarına göre “genel müdür yardımcısı” olabilirler. İki ya da dört sene süreyle görev yapıp genel müdürlüğe yükselen diplomatlar “büyükelçi” olmaya hak kazanırlar.

Büyükelçi Nasıl Seçilir? Büyükelçiyi vatandaşı olduğu ülkenin hükümeti seçer. Ülke başkanını temsil edeceği için sembolik olarak başkandan bir onay alınır. Görev yapacağı ülkeye elçi olarak atandığı bildirilerek bu ülkeden de “angreman” denilen ön olay alınır. Angreman olarak alındığının görev yapacağı ülkenin devlet başkanına bildirilmesinden sonra resmen göreve başlamış olur.

Diplomatlar Ankara’da merkez teşkilatında ve Türkiye’nin yurtdışındaki başkonsolosluk, büyükelçilik ve daimi temsilciliklerinde görev yaparlar. Yurtdışından çalışırken haberleşme ve bina dokunulmazlığı haklarına sahip olan elçiler, aynı zamanda gümrük denetiminden de muaftırlar.

Büyükelçi Maaşı Ne Kadardır?

Diplomatlar maaş ve özlük hakları bakımından kamu personeline tanınan haklardan faydalanırlar. Bu süreçte Dışişleri Bakanlığında memur olarak çalışan adaylar asgari ücretin dört katı maaş alırlar. Ayrıca büyükelçiler çalıştığı ülkenin ekonomik durumuna ve yaşam koşullarına göre maaş alırlar. Çin’de çalışan bir büyükelçinin maaşı ile Amerika Birleşik Devletlerinde görev yapan bir büyükelçinin maaşı aynı değildir. Buna göre büyükelçilerin maaşları görev aldıkları ülkenin yaşam standartlarına göre, 3000 ila 7500 Amerikan Doları arasında değişir.

Vali Olmak İsteyenlerin Bilmesi Gerekenler

Nasıl Kaymakam Olur? Başvurular ve Şartlar

Bir önceki yazımız olan Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Mezunları Nerelerde Çalışabilir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.